Na temat procesu tranzycji krąży wiele mitów, większość ma źródło w niewiedzy, część w strachu. Chyba mało kto wie, jak działa terapia hormonalna – HRT (Hormone replacement therapy). A to jest bardzo powolny proces. Nie będzie to artykuł naukowy, postaram się trochę wyjaśnić działanie hormonów u transpłciowych kobiet – AMAB (Assigned Male At Birth). Co nieco wspomnę o trans facetach – AFAB (Assigned Female At Birth).
Jeżeli szukasz jak rozpocząć tranzycję medyczną (HRT) w Trójmieście, tutaj znajdziesz podpowiedź. Nie trzeba iść do lekarza seksuologa, część endokrynologów też rozpocznie terapię hormonalną.
Artykuł z 2017 roku, lekko uaktualniony dnia 29 listopada 2020 roku. Aktualne ceny mogą być wyższe.
Jak działa terapia hormonalna?
Zamiany mogą się wydawać niewielkie i niezauważalne, szczególnie dla samych zainteresowanych osób, jednak dla innych są bardziej widoczne. Pewnie dlatego, że rzadziej nas widzą niż my same. Jedno jest pewne – to długi, wręcz bardzo długi proces. Wygląd nie zmienia się z dnia nadzień od dotknięcia magicznej różdżki. Cały proces jest długotrwały, nawet bardzo długo trwały. Zmiany stają się widoczne po kilku miesiącach, a takie spore zmiany są po półtora roku.
Najważniejsza przemiana musi zajść w głowie. Trzeba uwierzyć w siebie, że można prawidłowo wyglądać, chodzić z dumą i podniesioną głową. Gdy podchodzimy do tego z rezygnacją, inne osoby to wyczuwają. Pewność siebie jest bardzo ważna. Bez tego ciężko zrobić coming out, np. w pracy. Hormony to jedno, ale trzeba im pomóc, zabiegami i nastawieniem do tranzycji.
Głos
O wpływie testosteronu na głos można by dużo pisać. Pod jego wpływem zachodzi mutacja, głos szybko się obniża w tym okresie. Do tego przez całe życie głos się obniża. Nie ma sposobu na odwrócenie mutacji, krtań się rozrosła i się nie zmniejszy. Najlepiej wprowadzić blokery przy pierwszych oznakach dojrzewania. Niestety z tego co wiem, w Polsce żaden lekarz tego nie robi. (2022-09-06) Prawdopodobnie prof. Dominik Rachoń mógłby coś takiego rozpocząć lub pokierować do takiej osoby. Jak ktoś zna, to proszę, napisz w komentarzu. Za to terapia hormonalna u trans mężczyzn powoduje obniżenie głosu i mutację.
Jednak nie wszystko stracone, gdy zaczęło się terapię hormonalną później. Głos przestaje się dalej obniżać, a nawet lekko podnosi. Szczególnie gdy się ćwiczy. Tutaj potrzeba sporo cierpliwości, nie zauważy się zmiany głosu, gdy się go codziennie słyszy. Za to, jak ktoś nie widział pół roku lub więcej, to już może zauważyć. Są różne ćwiczenia, nie będę ich opisywać, ja „tylko” modulowałam głos, gdy mówiłam, regularnie. Starałam się mówić wyżej, generować dźwięk dosłownie wyżej, nosowo. Niestety, głos jest trochę inny niż średnia kobieca, inne osoby transpłciowe zwykle to wychwycą, ale cała masa cis uznaje to za zwykły kobiecy głos. 😉
Ogólny wygląd i rozkład tłuszczów
Podczas terapii hormonalnej transpłciowych kobiet zmienia się skóra – staje się zwykle ładniejsza, ale też bardziej sucha i wymaga nawilżania. Jest właściwie taka jak u kobiet – na działanie całego organizmu wpływają hormony. Nie zmieni się raczej talia, zwykle kości na to nie pozwolą, a może się poprawić przez ćwiczenia i zrzucenie paru kilogramów. Minusem utraty wagi, jest zmniejszenie piersi, a te i tak nie są duże. Coś za coś. Za to mogą zmienić się nogi, masa mięśniowa po czasie spadnie, choć coś zostanie. Nie zmienia się też profil twarzy, nos, linia czoła, podbródek, tłuszcze tutaj niewiele mają do gadania – to kości i chrząstki.
Czasem inne osoby twierdzą słusznie, że się dobrze wygląda. A osoby transpłciowe, majce passing bardzo chcą skorygować wygląd operacyjnie. Spoglądamy na siebie znacznie bardziej krytycznie i widzimy wady niewidoczne dla innych. Akceptacja siedzi w głowie i nie zawsze HRT (hormone replacement therapy) pomaga ją osiągnąć.
Jeszcze kilka ciekawostek, przyłóżcie rękę na górną część klatki piersiowej, pod szyją. Gdy mówi się wysoko, to nie czuć tam drgań. Choć pewnie u niektórych facetów nie czuć tego. Nadal mogę mówić basem, wtedy czuję tam drgania. Jednak od dłuższego takiego mówienia boli mnie gardło. Gdy mówimy nisko, jabłko Adama znajduje się niżej, niż gdy mówimy wysoko. A samo jabłko kobiety też mają, tylko chrząstka jest zrośnięta pod kątem rozwartym, u mężczyzn pod wpływem testosteronu zrasta się pod kątem ostrym.
Jabłko
Nie zmieni się chrząstka popularnie zwana jabłkiem Adama, przynajmniej u transpłciowych kobiet. U trans mężczyzn czasem może się jeszcze rozrosnąć. Dlatego niektóre kobiety decydują się na operację szlifowania/zmniejszania jabłka. Co prawda zwykle nikt inny nie zwraca na nie uwagi, ale tak osobiście jest wkurzające i nie pasuje do obrazu kobiecego ciała. Stosuje się dwa rodzaje cięcia, bezpośrednio na jabłku, jest to prostsza metoda, jednak zostaje widoczna blizna. Druga opcja to cięcie pod podbródkiem, tutaj cięcie musi być szersze, jednak potencjalna blizna jest schowana pod krawędzią podbródka. Jest to też bardziej inwazyjna metoda, nie każdy chirurg się podejmie. W Warszawie tym drugim sposobem można się pozbyć jabłka za 7500 zł.
Twarz
Za zmianę wyglądu twarzy odpowiada zmiana rozkładu tłuszczów, twarz robi się delikatniejsza, ciężko stwierdzić co dokładnie się zmieniło, ale w pewnym momencie znika ten facet w lustrze. 😉 Kości nie zmieniają się, dlatego osoby, u których kości się już mocno rozwinęły potrzebują operacji FFS – Facial feminization surgery – jest to zestaw zabiegów mających poprawić wygląd twarzy. Np. obniżenie linii włosów, piłowanie „rogów” na czole, korekta nosa, redukowanie kości szczęki, jest masa różnych możliwości. Niestety, łącznie za wszystkie trzeba bardzo dużo zapłacić. Za pełen FFS prawdopodobnie dałoby się kupić mieszkanie. 🙁
Za to u mężczyzn transpłciowych nie przeprowadza się właściwie operacji twarzy. Pod wpływem testosteronu twarz powoli nabiera ostrych rysów i po czasie zaczyna pojawiać się zarost. Jednak zwykle wyglądają młodziej niż na swój wiek, czasem znacznie młodziej. Właśnie dlatego, że twarz wydaje się delikatniejsza – jak u chłopców.
Owłosienie, a terapia hormonalna
Raz wyrośnięty włos nie zniknie, gdy już uzyskał typowo męską formę, to może najwyżej stracić barwnik, zrobić się mniejszy, ale zostanie. Włosy są oczywiście różnych rodzajów, inne na głowie, inne na różnych częściach ciała, różnie reagują na testosteron. Przykładowo brwi się nie zmienią na HRT, włosy na głowie mogą przestać się przetłuszczać, a włosy na ciele osłabną. Zarost na twarzy też trochę osłabnie, będzie wolniej rosnąć, ale będzie. No, chyba że nie zdążą wyrosnąć przed rozpoczęciem terapii hormonalnej – jeden problem z głowy.
Depilacja laserowa jest niestety konieczna, by pozbyć się zarostu na twarzy. Lepiej zacząć ją przed hormonami, ze względu na utratę pigmentu, energia lasera kumuluje się w ciemnych włoskach i wypala mieszki włosowe włosów w fazie wzrostu. Włosy są w różnych fazach, dlatego nie może to być tylko jedna sesja. Zwykle jest to od 2 do 9 sesji, powtarzanych co około 5 tygodni. Niestety, jest to kosztowne i bolesne. Sam zabieg trwa do pół godziny, kosztuje około 200 zł. Po zabiegu twarz jest zaczerwieniona, opuchnięta i ma czarne kropki – wypalone włoski. Które wypadają w ciągu 2 dni. Przed i po zabiegu, przez około 3 tygodnie należy unikać słońca. Ja nadal mam troszkę włosków z barwnikiem, jednak są cieńsze, jest też dość sporo bezbarwnych włosków, jednak większych niż meszek. Tego typu włoski są do usunięcia elektrolizą.
Piersi
Pierwsze oznaki rozwoju piersi zwykle występują po około 3 tygodniach terapii hormonalnej, są bardzo niewielkie, sutki robią się pulchne, lekko zaczynają odstawać. Zaczyna się rozwijać gruczoł sutkowy. Powoli piersi nabierają stożkowatego kształtu. Następnie trochę się wypełniają. Wg niektórych badań u około 50% transpłciowych kobiet rozwój zatrzymuje się na 3 stopniu skali Tannera. Czemu tak się dzieje, co na to wpływa? Czynników może być wiele, aż ciężko stwierdzić, który to powoduje w danym wypadku. Nawet nie ma danych potwierdzających co na pewno wpływa pozytywnie. Na pewno powinien być blokowany testosteron i podawany estradiol. Część jeszcze uważa, że progesteron pomaga w ich rozwoju. Na wynik mogą wypływać indywidualne warunki związane z wiekiem, genetyką, wagą – a właściwie zmianom wagi.
Wiele osób decyduje się na operację wszczepienia implantów. Czasem zbyt szybko, bo czas rozwoju piersi szacuje się na 2-3 lata. Jednak taka operacja pomaga zwalczyć kompleksy. Sama myślę, że może kiedyś zrobię, jak będą środki na to, a hormony nie pomogą. Zwykle jest mniej tkanki niż u cis kobiet, więc by implant silikonowy był dobrze pokryty, należy umieścić go pod mięsień. A to oznacza dłuższy powrót do zdrowia po operacji.
Inne zmiany terapii hormonalnej – libido, narządy płciowe
Terapia hormonalna poprzez zmianę proporcji hormonów płciowych oddziałuje na genitalia: „kulki” zaczynają się kurczyć, przestają produkować nasienie, nie staje samoistnie „mały”, a raczej się obkurcza. Oczywiście zmiany powodują bezpłodność, początkowo odwracalną, po operacji SRS – całkowitą. Libido napędza zwykle poziom testosteronu, a pod wpływem blokerów testosteronu zazwyczaj się obniża, początkowo często do zera. Jest to swojego rodzaju ulgą, gdy nie ma się adekwatnych narządów płciowych.
Natomiast u transpłciowych mężczyzn libido zazwyczaj rośnie i muszą sobie jakoś z tym radzić. 😉 Rośnie też im łechtaczka, ale nie do rozmiarów standardowego penisa. Trans faceci pozostają z „towarem”, jaki mają na górze, tutaj potrzeba operacji. A wcześniej stosują bindery do spłaszczania piersi.
Wszystko trwa bardzo długo, terapia hormonalna powinna trwać do końca życia, a po operacji SRS nie można jej odstawić. Organizm nie będzie samodzielnie produkował odpowiedniej ilości hormonów płciowych. A jakieś są potrzebne. Przed operacją odstawienie leków spowoduje cofnięcie się niektórych zmian, ale jest to bezpieczne dla zdrowia. Jest to wada, ale być sobą – bezcenne. Za wszystko inne zapłacisz kartą. 😎
Śmiało skomentuj: